مسجد صاحب الامر تبریز
مسجد صاحب الامر تبریز
درباره مسجد صاحب الامر:
مسجد تاریخی صاحب الامر یک بنای تاریخی مربوط به دوره صفوی می‌باشد که در شهر تبریز واقع شده است.
این مسجد که یکی از مساجد کهن شهر تبریز به شمار می‌رود؛ مساحتی برابر با دو هزار و ۲۶۰ متر مربع و زیر بنایی حدود ۲ هزار متر مربع دارد.
این بنای تاریخی یک گنبد با شکلی خاص و دو مناره بلند دارد که این مناره ها در دو گوشه مسجد با فاصله نسبتا زیادی ساخته شده است و از این لحاظ در بین سایر مساجد کشور بنایی منحصر به فرد محسوب می‌شود.
مسجد صاحب الامر
تاریخچه:
مسجد صاحب الامر یکی از مساجد قدیمی شهر تبریز می‌باشد که در مرکز این شهر واقع شده است. این مسجد تاریخی توسط شاه تهماسب یکم بنا شده و متعلق به وی بوده است. بعدها سپاهیان عثمانی با حمله به ایران، این مسجد را ویران کردند. پس از عقب نشینی عثمانیان، این مسجد به همت “میرزا محمد ابراهیم” -وزیر آذربایجان در زمان شاه سلطان حسین- مورد بازسازی قرار گرفت.
این مسجد همچنین در سال ۱۱۹۳ هجری قمری بر اثر زمین لرزه خسارات فراونی دید و در سال ۱۲۶۶ توسط میرزا علی اکبرخان -مترجم کنسولگری شوروی در تبریز– مرمت و آینه کاری شده، ضمناً مدرسه “اکبریه” در یکی از صحن‌های آن ایجاد گردید.
مسجد صاحب الامر
این بنای تاریخی پس از پ‍ی‍روزی ان‍ق‍لاب بین س‍‍اله‍‍ای ۷۳ ت‍‍ا ۷۷ به همت میراث فرهنگی مورد مرمت و اس‍ت‍ح‍ک‍‍ام ب‍خ‍ش‍‍ی قرار گرفت و در حال ح‍‍اض‍ر از ح‍ی‍ث ظ‍ا‌ه‍ر ت‍ک‍م‍ی‍ل شده و روز‌ان‍ه پ‍ذی‍ر‌ای بازدیدکنندگان بسیاری است که ضمن بازدید از این بنا از قرآن های تاریخی و دیگر آثار ه‍ن‍ری ع‍رض‍ه شده در آن دیدن می‌کنند.
این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
درباره طاق‌های مسجد:
طاق اصلی این مسجد بسیار با ع‍ظمت است که نشان از ابتکار و خلاقیت معمار آن است که معماری مدرن را با هنر اسلامی تلفیق کرده است.
از زمان شاه تهماسب یکم (بنا کننده این مسجد)، تنها دو طاق مرمرین باقی مانده که جنبه تاریخی دارند. در کنار یکی از این طاق‌ها سنگ نبشته‌‌ای مرمرین و در بالای طاق دیگر، سوره “الجن” درج شده است.
یکی از این طاق‌ها ورودی مسجد (یا مدخل دهلیز) می‌باشد که ارت‍فا‌عی برابر با ۵/۳ متر و عرض یک متر و ۸۰ سانتیمتر دارد. این ورودی از سه ق‍ط‍ع‍ه سنگ ت‍رک‍ی‍ب ی‍‍اف‍ت‍ه، دو پ‍‍ای‍ه به ارتفاع ۱۷۵ و عرض ۳۲ سانتیمتر و یک طاق ب‍زرگ ی‍کپ‍‍ارچ‍ه به عرض ۲۲۰ و ارتفاع ۱۷۵ سانتی متر.سطح بیرونی طاق و پ‍‍ای‍ه ها را گ‍ل و ب‍وت‍ه اس‍ل‍ی‍م‍‍ی و خ‍ط‍ای‍‍ی ب‍رج‍س‍ت‍ه دل انگیزی پوشانده و در بالای این طاق زی‍ب‍‍ا ع‍ب‍‍ارت ب‍س‍م الله الرحمن الرحیم وسط ترنج بيضی شکل منکسری به خط ثلث نقش شده است.
مسجد صاحب الامر
طاق مرمرین دیگر در مدخل بقعه قرار دارد که ارتفاع آن ۳ متر و عرضش ۱۸۰ سانتیمتر است. اين طاق نيز سه پارچه است، دو پايه و يک طاق، بلندی پايه ها ۱۵۰ و عرض آنها ۳۰ سانتيمتر است که قسمت اصلی طاق برروی آنها استوار شده و در بالای آن عبارات “قال الله تبارک و تعالي و ان المساجد لله، فلا تدعوا مع الله احداً، و لمٌا قام عبدالله يدعوه کادوا يکونوا عليه لبداً.کتيبه علاالدين” نگاشته شده که به خط علاءالدين تبريزی خطاط معروف زمان شاه طهماسب صفوی است.
دیوارهای مسجد:
ديوارهای داخلی مسجد، تزئينات متعددی دارد؛ از جمله کتيبه‌های برنزی برجسته‌ای که عبارات “يا مفتح الابواب، يا من مفتح هوالابواب و به ثقتی و فتوحي، يا کافی المهمات، الهم صل علی النبی محمد المصطفی و علی المرتضی و فاطمة البتول والحسن و الحسين و علی و محمد الباقر” در سمت راست و عبارات “يا رفيع الدرجات، يا قاضی الحاجات، جعفرالصادق و موسی الکاظم و علی و التقی و علی و الحسن و المهدی صلوات الله و سلامه عليهم اجمعين، فی ۱۲۰۱ من الحجره” در سمت چپ نقش شده است.
مسجد صاحب الامر
در د‌اخ‍ل بنای مسجد صاحب الامر تبریز از سال ۱۳۸۰ موزه قرآن و کتابت احداث شده که در آن، ده‌ه‍‍ا ج‍ل‍د قرآن، اد‌ع‍ی‍ه و نقش ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ه‍‍ای ک‍لام وح‍‍ی که در طول ق‍رن‌‌ه‍‍ا توسط ه‍ن‍رم‍ن‍د‌ان آف‍ری‍ده ش‍ده‌ان‍د، ب‍ر‌ای بازدیدکنندگان ع‍رض‍ه شده است.
آدرس :
بنای تاریخی مسجد صاحب الامر در شهر تبریز، انتهای خیابان دارائی، خیابان شکلی واقع شده است.
